რას ყვებიან ადამიანები, რომლებმაც კლინიკური სიკვდილი გადაიტანეს - "დღე­საც ვფიქ­რობ, რომ ეს ყვე­ლა­ფე­რი სიზ­მარ­ში ვნა­ხე"

ადა­მი­ა­ნი­სა და თბილ­სის­ხ­ლი­ა­ნი ცხო­ვე­ლე­ბის სიკ­ვ­დი­ლი, უპირ­ვე­ლეს ყოვ­ლი­სა, და­კავ­ში­რე­ბუ­ლია სუნ­თ­ქ­ვი­სა და სის­ხ­ლის მი­მოქ­ცე­ვის შეწყ­ვე­ტას­თან. ამი­ტომ, გა­ნას­ხ­ვა­ვე­ბენ სიკ­ვ­დი­ლის ორ ძი­რი­თად ეტაპს: ე.წ. კლი­ნი­კურ სიკ­ვ­დილს, რომ­ლის დრო­საც, გან­საზღ­ვ­რუ­ლი დრო­ის მან­ძილ­ზე, ჯერ კი­დევ შე­საძ­ლე­ბე­ლია სა­სი­ცოცხ­ლო ფუნ­ქ­ცი­ე­ბის აღ­დ­გე­ნა და მის მომ­დევ­ნო, ბი­ო­ლო­გი­ურ ანუ ჭეშ­მა­რიტ სიკ­ვ­დილს, რო­დე­საც ორ­გა­ნიზ­მ­ში შე­უქ­ცე­ვი ცვლი­ლე­ბე­ბი ვი­თარ­დე­ბა და წყდე­ბა უჯ­რე­დებ­სა და ქსო­ვი­ლებ­ში მიმ­დი­ნა­რე ყვე­ლა ფი­ზი­ო­ლო­გი­უ­რი პრო­ცე­სე­ბი. სი­ცოცხ­ლი­დან ბი­ო­ლო­გი­ურ სიკ­ვ­დილ­ში გარ­და­მა­ვალ და გა­ცოცხ­ლე­ბის პე­რი­ოდ­ში მომ­ხ­და­რი შე­უქ­ცე­ვა­დი ცვლი­ლე­ბე­ბის კრი­ტე­რი­უ­მის შეს­წავ­ლა, რე­ა­ნი­მა­ტო­ლო­გის პრობ­ლე­მაა, რო­ცა ასე­თი ცვლი­ლე­ბე­ბი ხდე­ბა, ჩვენს სამ­ყა­რო­ში შე­მობ­რუ­ნე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბი (რო­გორც კლი­ნი­კუ­რი სიკ­ვ­დი­ლი­დან, კო­მი­დან მობ­რუ­ნე­ბუ­ლებს უწო­დე­ბენ. - ავტ.) ხშირ შემ­თხ­ვე­ვა­ში ჰყვე­ბი­ან, თუ რო­გო­რია სხვა სამ­ყა­რო, სა­დაც თა­ვი­ან­თი, აწ გან­ს­ვე­ნე­ბუ­ლი ნა­თე­სა­ვე­ბი, მე­გობ­რე­ბი და ა.შ. იხი­ლეს...

ლე­ლა გვა­ზა­ვა, რე­ა­ნი­მა­ტო­ლო­გი:

- კლი­ნი­კუ­რი სიკ­ვ­დი­ლის დროს, გა­ჩე­რე­ბუ­ლია სუნ­თ­ქ­ვა და გუ­ლის­ცე­მა, სის­ხ­ლის წნე­ვა არ ისა­ზღ­ვ­რე­ბა, მაგ­რამ ქსო­ვილ­თა, კერ­ძოდ, ცენ­ტ­რა­ლუ­რი ნერ­ვუ­ლი სის­ტე­მის სი­ცოცხ­ლი­სუ­ნა­რი­ა­ნო­ბა, ჯერ კი­დევ შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბუ­ლია და 5 წუ­თის გან­მავ­ლო­ბა­ში, შე­საძ­ლე­ბე­ლია ადა­მი­ა­ნის გა­ცოცხ­ლე­ბა. ამ ხნის გავ­ლის შემ­დეგ, ვი­თარ­დე­ბა ბი­ო­ლო­გი­უ­რი სიკ­ვ­დი­ლი. კლი­ნი­კუ­რი სიკ­ვ­დი­ლი­დან გა­მოღ­ვი­ძე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბი უჩ­ვე­უ­ლო ამ­ბებს ჰყვე­ბი­ან. მა­გა­ლი­თად, ერ­თ­მა გო­გო­ნამ, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ მდგო­მა­რე­ო­ბი­დან ახა­ლი გა­მო­სუ­ლი იყო, თვა­ლის გა­ხე­ლის­თა­ნა­ვე, გაბ­რ­წყი­ნე­ბუ­ლი სა­ხე შე­მოგ­ვა­ნა­თა: იცით, მე ჩე­მი საქ­მ­რო ვნა­ხე, ის ისეთ ლა­მაზ ად­გი­ლა­საა, უკან წა­მოს­ვ­ლა არ მინ­დო­და, მაგ­რამ ჯერ­ჯე­რო­ბით იქ ჩე­მი ად­გი­ლი არ ყო­ფი­ლა და უკან გა­მო­მაბ­რუ­ნა, შემ­პირ­და - და­გე­ლო­დე­ბი, იქ და­ქორ­წი­ნე­ბა არ გვე­ღირ­სა, მაგ­რამ აქ გავ­ბედ­ნი­ერ­დე­ბი­თო: ეს წყვი­ლი, ქორ­წი­ლის წი­ნა­დღე­ებს ზე­ი­მობ­და, რო­ცა ბი­ჭი ავა­რი­ა­ში მოყ­ვა და გარ­და­იც­ვა­ლა... ერ­თ­მა, სიკ­ვ­დი­ლის კლან­ჭე­ბის­გან თავ­დაღ­წე­ულ­მა ადა­მი­ან­მა მად­ლო­ბა გა­დაგ­ვი­ხა­და: ისეთ სა­ში­ნელ ად­გი­ლას ვი­ყა­ვი, ენით ვერ აღ­ვ­წერ, აქე­დან გა­ვალ თუ არა, ეკ­ლე­სი­ა­ში მო­ვალ, ცოდ­ვებს მო­ვი­ნა­ნი­ე­ბო.

ლა­მა­რა გას­ვი­ა­ნი, ფსი­ქო­ლო­გი:

- კლი­ნი­კუ­რი სიკ­ვ­დი­ლის დროს რო­გორც ვი­ცი, სუნ­თ­ქ­ვა ჩერ­დე­ბა, გრძნო­ბის ორ­გა­ნო­ე­ბი ქვე­ით­დე­ბა, მაგ­რამ გო­ნე­ბა მუ­შა­ობს. ბევ­რ­ჯერ მო­სუ­ლან პა­ცი­ენ­ტე­ბი ჩემ­თან და უთ­ქ­ვამთ: კლი­ნი­კუ­რი სიკ­ვ­დი­ლის მე­რე, რა­ღა­ცებს წი­ნას­წარ ვგრძნობ და ეს ნორ­მა­ლუ­რია თუ არაო? ან ისე­თი სამ­ყა­რო ვი­ხი­ლე, იქ მოხ­ვედ­რა მინ­დაო. რო­ცა ადა­მი­ა­ნი, კლი­ნი­კუ­რი სიკ­ვ­დი­ლის შემ­დეგ უბ­რუნ­დე­ბა რე­ა­ლურ სამ­ყა­როს, მას ხშირ შემ­თხ­ვე­ვა­ში, მარ­თ­ლაც უვი­თარ­დე­ბა წი­ნას­წარ­მეტყ­ვე­ლე­ბის უნა­რი, ასეთ ადა­მი­ანს უჩ­ნ­დე­ბა "მე­სა­მე თვა­ლი", რომ­ლის მეშ­ვე­ო­ბი­თაც ის მოვ­ლე­ნებს წი­ნას­წარ ჭვრეტს.

ეკა:

- მძი­მე ოპე­რა­ცია გა­და­ვი­ტა­ნე. ექი­მე­ბი ჩემს გა­დარ­ჩე­ნას არ ელოდ­ნენ. 4-დღი­ა­ნი კლი­ნი­კუ­რი ძი­ლის დროს მქონ­და ხილ­ვე­ბი. უფა­ლი ულა­მა­ზეს ად­გი­ლას და­მა­ტა­რებ­და, დავ­ფ­რი­ნავ­დით, მაგ­რამ ჩე­მი ად­გი­ლი ვერ ვი­პო­ვეთ.

- გინ­დათ თქვათ, რომ ღმერ­თი გა­მო­გე­ცხა­დათ?

- გა­მო­მე­ცხა­და კი არა, ხე­ლი­ხელ­ჩა­კი­დე­ბუ­ლი მა­ტა­რებ­და. სა­მო­თხეც ვნა­ხე და ჯო­ჯო­ხე­თის­კენ მი­მა­ვა­ლი გზაც. ხში­რად, გარ­დაც­ვ­ლილ ადა­მი­ან­თა სუ­ლებ­საც ვხვდე­ბო­დით. ამ ხილ­ვებ­ში (თუ რა და­ვარ­ქ­ვა, არ ვი­ცი) ცო­ცხა­ლი არა­ვინ მი­ნა­ხავს. ბე­ბი­ა­ჩე­მიც ვნა­ხე, რო­მელ­მაც ჩე­მი ად­გი­ლი გა­მო­ძებ­ნა, მაგ­რამ ვი­ღაც თეთ­რებ­ში ჩაც­მულ­მა სულ­მა ფურ­ცე­ლი გა­და­შა­ლა და თქვა - ამის ად­გი­ლი ჯერ აქ არ არის და უნ­და გა­ვუშ­ვა­თო... რო­გორც აქ არი­ან კარ­გე­ბი და ცუ­დე­ბი, ისე იქაც არი­ან: რჩე­უ­ლე­ბი, გამ­ცე­მე­ბი, ძუნ­წე­ბი, ხელ­გაშ­ლი­ლე­ბი და ა.შ. იქ ყოფ­ნი­სას, ვი­ხი­ლე ასე­თი რამ: ერთ ქალს ასა­მარ­თ­ლებ­დ­ნენ. სა­სა­მარ­თ­ლო წვე­რი­ან წი­ნამ­ძღ­ვარს მიჰ­ყავ­და, რო­მელ­მაც უხე­შად მი­მარ­თა მას: ქა­ლო, სო­ფელ­ში ცხოვ­რობ­დი და მწვა­ნი­ლიც არა­ვის­თ­ვის მი­გი­ციაო?!. ეს ქა­ლი, ჯო­ჯო­ხეთ­ში გა­უშ­ვეს... მარ­თ­ლაც, "რა­სა­ცა გას­ცემ, შე­ნია, რაც არა - და­კარ­გუ­ლი­ა", - მაგ­რამ თუ რა­ი­მეს გას­ცემ, არ უნ­და თქვა: უფა­ლი ყვე­ლა­ფერს ხე­დავს, შე­ნი ლა­პა­რა­კი არ სჭირ­დე­ბა.

- რო­გო­რია თქვე­ნი თვა­ლით და­ნა­ხუ­ლი სა­მო­თხე?

- სა­მო­თხე­ში ყოფ­ნის დროს, არც სახ­ლე­ბი მი­ნა­ხავს, არც სა­წო­ლე­ბი. ეს ად­გი­ლი ულა­მა­ზე­სია, გაშ­ლი­ლი, ტრი­ა­ლი მინ­დო­რი. ირ­გ­ვ­ლივ, ყვე­ლა­ფე­რი მწვა­ნეა (სახ­ლებს ალ­ბათ, სიკ­ვ­დი­ლის შემ­დეგ ვნა­ხავ). ერ­თი პა­ტა­რა მო­ნაკ­ვე­თი გა­მახ­სენ­და: გაშ­ლი­ლი სუფ­რა ვნა­ხე, რო­მელ­საც ჩე­მი მიც­ვა­ლე­ბუ­ლე­ბი უს­ხ­დ­ნენ. მხო­ლოდ, მა­მამ­თი­ლი იდ­გა შორს და სუფ­რას არ ეკა­რე­ბო­და: თურ­მე, სა­კურ­თხის გა­კე­თე­ბის დროს, მის­თ­ვის სი­გა­რე­ტი არ და­მიდ­ვია... იქ გა­ვი­გე, რომ აუცი­ლე­ბე­ლია, სა­კურ­თხის დროს ყვე­ლა მიც­ვა­ლე­ბუ­ლის სა­ხე­ლის მოხ­სე­ნი­ე­ბა, თუ რო­მე­ლი­მე გა­მოგ­რ­ჩა, ის სუფ­რას ვერ მი­ე­კა­რე­ბა... გა­ნაგ­რძეთ კი­თხვა